Dışkı kaçırma, kronik kabızlık gibi tıbbi rahatsızlıklardan veya bağırsak kontrolünü bozabilecek spina bifida, anorektal malformasyonlar ve Hirschsprung hastalığı gibi doğuştan gelen rahatsızlıklardan kaynaklanabilir. Ayrıca yaşıtlarına göre gelişim geriliği, gelişimsel bozukluklar yaşayan, nörolojik ve fiziksel olarak gelişim geriliği yaşayan çocuklarda da dışkı kaçırma görülebilmektedir.

Tuvalet eğitiminin tamamlanmasının ardından 4 yaşından büyük çocuklarda görülen bir durum olarak kabul edilmektedir. Çoğu durumda dışkı kaçırma kabızlığın bir nedeni olarak görülmesine rağmen nadiren de olsa psikolojik temellere de dayandırılabilmektedir. Bir çocuğun psikolojik mi yoksa fizyolojik nedenlere mi bağlı olarak dışkı kaçırdığının anlaşılabilmesi için ilgili branş hekimlerinin görüşleri alınmalıdır. Şayet psikolojik kökenli bir dışkı kaçırma görüldüğü tespit edilir ise multidisipliner bakış açısıyla psikolojik yönden de ilgili sağlık uzmanları tedaviye dahil edilmelidir.

Aile içindeki gerilimler ve ebeveynlerin ruhsal sorunları karşısında çocukların bir davranış paterni olarak dışkı kaçırmasıyla karşılaşılabilmektedir. Çocukluk döneminde çocukların istemli olarak yönetebildikleri mesane ve bağırsak olmak üzere iki organları vardır. Bu organların fonksiyonlarını kullanarak (idrar kaçırma veya idrarı tutma, dışkı kaçırma veya dışkı tutma) ebeveynlerine duygusal bir mesaj verme davranışı sergileyebilirler. Ancak aileler çocuklarının duygusal bir neden bağlı olarak mı dışkı kaçırdıklarını yoksa fizyolojik bir nedenden dolayı mı bu durumla karşılaştıklarını evde kendilerinin tek başına tespit etmeleri oldukça zordur. Bu nedenle ilgili sağlık uzmanından destek alınarak ilerlenmesi ve gereken tedaviye en kısa sürede başlanılması oldukça değerli olacaktır. Şayet çocukta psikolojik nedenlere bağlı olarak bir dışkı kaçırma problemi görülür ise multidipliner bakış açısıyla tedaviler planlanmalıdır.

Çocuklar bazen hastalandıklarında veya ilaç kullanımına bağlı olarak dışkıları kıvam kaybederek sıvılaşabilir. Bu durumlarda bağırsak hareketlerini kontrol etmekte zorlanabilirler. Bu tarz bir durumda dışkı kaçırma normal kabul edilebilir. Ancak ishal durumu ortadan kalkmasına rağmen hala devam eden bir dışkı kaçırma var ise ilgili branş hekimlerinden destek alınmalıdır.

İlgili branş hekimi tarafından detaylı hikâye alımı ve fizik muayene yapılarak değerlendirmeye başlanmalıdır. Hikâye alımında aşağıdaki sorulara cevaplar aranması oldukça önemlidir.

• Çocuğunuz ne sıklıkla dışkılama yapıyor?
• Çocuğunuz dışkılama yaparken ağrıdan şikâyet ediyor mu?
• Son zamanlarda çocuğunuza tuvalet eğitimi vermeye mi çalışıyorsunuz?
• Çocuğunuz hangi yiyecekleri ve içecekleri tüketiyor?
• Son zamanlarda çocuğunuzun hayatında veya ailenizin durumunda boşanma veya ölüm gibi stresli olaylar oldu mu?
• Çocuğunuz ne sıklıkla kıyafetine dışkı yapıyor veya kaçırıyor?

Değerlendirmenin ardından ilgili branş hekimi bazı özel görüntüleme testleri (ultrason, karın röntgeni), kan testleri, fonksiyonel testler (rektal manometri, kolon ve rektum geçiş testleri) ve endoskopik testler (sigmoidoskopi ve kolonoskopi) ile dışkı kaçırmayı daha detaylıca değerlendirmeye geçebilir.

Bağırsak günlüğü (7 günlük dışkılama günlüğü), çocukta kabızlık şüphesinin varlığında bir hafta boyunca dışkılama saatinin tutulduğu ve dışkının şeklinin nasıl olduğunun kayıt altına alındığı çocuklar tarafından genellikle eğlenceli olarak tanımlanan bir test olup çocuğun bağırsak hareketliliği hakkında ilgili sağlık uzmanlarına detaylı bilgi veren bir günlüktür. Günlükte dışkının kaçırılma sıklığı, miktarı ve şiddeti de kayıt altına alınmaktadır. Şayet çocuğun dışkı kaçırma şikâyeti de var ise günlükte ilgili bölüme not düşülerek kayıt tutulmalıdır. DryKids® ‘e ait 7 günlük bağırsak günlüğüne tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Pediatrik üroloji uzmanları çocuğun yaşına, şikayetlerine ve klinik durumuna bağlı olarak uygun testleri belirleyerek sonuçlarının değerlendirir en iyi tedavi yaklaşımını planlar.

Çocuğun dışkı kaçırmasının nedeni kabızlık ise öncelikli olarak kabızlığın giderilmesi birinci aşama olarak tedavi başlanmalı ihtiyaç duyulduğu taktirde multimodel tedavi planlamaları yapılmalıdır.

• Üroterapi Eğitimi (Sağlıklı Mesane & Bağırsak Eğitimi) çocukta ve ailede davranış değişikliklerini hedefleyen alanında uzman fizyoterapistler tarafından verilen bir eğitimdir. Eğitimin içeriğinde doğru dışkılama postürü, sağlıklı yeme-içme davranışları, yaşına uygun sıvı tüketimi, bağırsağın sağlıklı boşaltım teknikleri, dışkılama saatlerinin belirlenmesi vb. alışkanlıkların uygulamalı anlatımı gösterilmektedir. Eğitimlerin içeriği her çocuğun şikâyeti ve ihtiyacına göre farklılık göstermektedir.

• İlaç Tedavileri fonksiyonel kabızlığın olan çocukların tedavisinde ilgili hekim branşları tarafından reçete edilmiş dışkı yumuşatıcıları, müshiller ve rektal kullanımlı ilaçlar tavsiye edilebilmektedir. Çocuğun yaşına ve kilosuna uygun ilaç tedavisi hekim tarafından reçete edilerek takibi yapılmalıdır.
• Pelvik Taban Kas Rehabilitasyonu pelvik taban kasları olarak adlandırılan halk arasında leğen kemiği olarak bilinen pelvisin iç kısmında bulunan işeme ve dışkılamadan sorumlu kasların yeniden eğitilmesini sağlayan alanında uzman pelvik taban fizyoterapistlerince uygulanan bir yöntemdir. Belirli nedenlere bağlı olarak işleyişi bozulan pelvik taban kaslarına verilen eğitimler sayesinde çocukların sağlıklı bir dışkı yapmaları ve dışkıyı tutabilme becerileri arttırılmaktadır.  Pelvik taban rehabilitasyonu içerisinde masaj teknikleri, diyafram solunum eğitimi, biofeedback eşlikli pelvik taban kas egzersizleri, stabilizasyon egzersizleri, nöromodülasyon teknikleri vb. uygulamalar yer almakta olup. Alanında uzman fizyoterapistler eşliğinde pelvik taban kas rehabilitasyonu uygulanmaktadır.

Kaka kaçırma şikâyeti tedavisi ertelendiğinde çocuklarda ciddi psikolojik sorunlara neden olabilecek ciddi bir sağlık problemidir. Özellikle okul çağı çocuklarında dışkı kaçırma akranları tarafından ayrıştırılmasına neden olarak çocuklarda ciddi özgüven kaybına neden olmaktadır. Tedavisi mümkün olan bu sağlık sorunu ile çocukların tek başlarına mücadele edilmesi beklenmeden ilgili sağlık uzmanlarından destek alınmalıdır