Pelvik Taban Rehabilitasyonu
Pelvik Taban Ne demektir?
Pelvik taban kasları leğen kemiğimizin (pelvis) içerisinde bulunan işeme ve dışkılamanın kontrolünde görev alan çok önemli bir kas tabakasıdır. Bu kasların sağlıklı bir şekilde kasılması idrarın ve dışkının kontrollü bir şekilde tutulmasını sağlarken, sağlıklı bir şekilde gevşemesi ise idrarın ve dışkının vücuttan sağlıklı bir şekilde atılmasını sağlar. Pelvik taban kasları yalnızca işeme ve dışkılama kontrolünü sağlamakla görevli değildir aynı zamanda gün içerisindeki birçok fiziksel aktivite sırasında çalışarak karın içerisinde pelvik bölgede konumlanan mesane, bağırsak ve üreme organlarını mekaniksel olarak bir hamak gibi desteyerek anatomik konumlarını korur.
Pelvik taban rehabilitasyonu çocuklarda görülen pelvik taban disfonksiyonlarını önlemek veya tedavi etmek amacıyla yapılan bir dizi terapi ve egzersiz yaklaşımlarını içermektedir. Rehabilitasyonun amacı, pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi, esnekliğinin artırılması ve genel fonksiyonlarının iyileştirilmesi için uygulanır. Uygulamalar içerisinde, üroterapi eğitimi (sağlıklı mesane ve bağırsak eğitimi), davranışsal eğitim, biofeedback eşlikli pelvik taban eğitimi, masaj terapileri, solunum eğitimi, elektroterapi (TENS, Posterior Tibal Sinir Stimülasyonu vb.) ve çeşitli egzersizleri içermektedir. Her çocuğun rehabilitasyon süreci ve seans içerikleri birbirinden farklı olup bireysel planlanmaktadır.
Çocuklarda pelvik taban kasların fonksiyonu doğumsal anomaliler, yetersiz fiziksel veya aşırı fiziksel aktivite, tuvalet eğitiminde yapılan hatalar, uzun süre idrar ve dışkı tutma, davranışsal sorunlar gibi çeşitli nedenlere bağlı olarak bozulabilmektedir. Pelvik taban fonksiyonlarındaki bozukluklarda ise gece ve/veya gündüz idrar kaçırma, dışkı kaçırma, kabızlık, idrara çıkma sıklığında artış, idrar aciliyet hissi, mesane hacminde küçülme veya büyüme, tekrarlı idrar yolu enfeksiyonları, böbrek reflüsü gibi mesaneyi ve bağırsak sağlığını yakından ilgilendiren şikayetler ortaya çıkabilmektedir. Aşağıdaki şikayetlerin görüldüğü çocuk hastalarda ilgili branş hekiminin değerlendirmesi ve yönlendirmesi sonucunda alanında uzman pelvik taban terapistleri tarafından uygulanan pelvik taban rehabilitasyonundan faydalanabilirler.
- Gündüz idrar kaçırma
- Gece idrar kaçırma (Enürezis, Yatak ıslatma)
- Kabızlık
- Kaka kaçırma
- Sık idrara gitme
- Aniden sıkışma hissiyatı
- Vezikoüreteral reflü
- Tekrarlı idrar yolu enfeksiyonu
- Pelvik ağrı
- Aşırı aktif mesane
- Az aktif mesane
- Giggle (Kıkırdama) inkontinansı
- Nörojen mesane
- Nörojen bağırsak
- Anorektal malformasyonlar
- Hirschsprung hastalığı
Tedavi yaklaşımımızın başarı oranını etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bunların başında, çocuğun tedaviye katılım isteği ve kendini hazır hissetmesi gelmektedir. Ayrıca, ailenin fizyoterapistler tarafından sağlanan mesane ve bağırsak eğitimini ve ev egzersizlerine uyumun oranı da başarıyı etkilemektedir. Elbette, hastalığın şiddeti ve seyri de seansların etkinliğini belirleyen önemli bir diğer faktördür.
Klinik deneyimlerimizde, pelvik taban rehabilitasyonuna uygun bulunan çocuk danışanlarımızda mevcut mesane ve bağırsak şikayetlerinde azalmalar meydana gelmektedir. Bazı ilaç tedavilerine dirençli gruplarda bile pelvik taban rehabilitasyonu ile güzel başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Tedavi başarısı ortalama %80 olup, çocuğun yaşına, şikâyetlerin ciddiyetine, şikayetlerin seyrine, çocuğun ve ailenin tedaviye katılımına bağlı olarak bu oran artıp azalabilmektedir.
Pelvik taban rehabilitasyonun etkinliğini araştıran birçok çalışmada seans sayısı 10-20 seans arasında değişkenlik göstermektedir. Tedavi sürecini etkileyen birçok faktöre bağlı olarak çocukların alacakları seans sayıları farklılık göstermektedir. Öncelikli olarak mesane ve bağırsak şikayetlerinin şiddeti ve rahatsızlığın seyri seans sayısını etkileye en temel etkendir. Bunun dışında çocuğun ve ailenin tedaviye olan katılımı ve tedaviye olan bağlılığı ile seans sayıları çocuktan çocuğa farklılık gösterebilmektedir.
